Onze collectie bestaat uit ruim 8000 kunstwerken. De beschikbare kunstwerken kunnen op onze online catalogus en in de expo bekeken worden. Regelmatig lichten we een techniekgroep uit om wat meer verdieping aan het kunstkijken toe te voegen. Deze keer bekijken we de textielkunst.
Bernice Schutte, ‘Ringloop’, 1994, 33×80 cm, €6,- p/m, I7A001
Eeuwenlang werd textiel geschaard onder de kunstnijverheid: gespecialiseerd handwerk dat zowel een decoratieve als praktische functie heeft. Als eigenaar van een wandkleed met gouddraad – stel je er een landhuis omheen voor – kon je bijvoorbeeld goed pochen met hoe luxueus dit is. En hoewel de maker van dit wandkleed erg kundig moest zijn, zat er niet per definitie een artistieke visie van deze persoon zelf in. De scheiding tussen opdrachtgever en uitvoerder was hier te groot en onoverkomelijk voor. Naast deze commerciële en industriële kant van de textielgeschiedenis bestaat ook de huiselijke kant (denk bijvoorbeeld aan quilten en herstelwerken). Hier waren het voornamelijk vrouwen die zich met het bewerken en verwerken van textiel bezighielden: een zeer onderbelichte rode draad in de kunstgeschiedenis.
Muur vol textielkunstwerken in de expo ruimte.
Beeldende kunst
In de jaren ’60 en ’70 van de vorige eeuw werd het medium textiel uit het domein van de kunstnijverheid getrokken door feministische en post-minimalistische kunstenaars. Het kreeg eindelijk langzaamaan een plaats binnen de – tot dan toe als hogere beschouwde – beeldende kunst. Kunstenaars zoals Faith Ringgold (US, 1930) en Eva Hesse (DE, 1936-1970) maakte gebruik van de seksistische geschiedenis van textiel om de gender- en machtsverhoudingen in de kunst te bevragen. Decennia en meerdere generaties textielkunstenaars verder is hun invloed nog steeds te\ zien, denk aan Tracey Emin (UK, 1963) en Paul Yore (AU, 1987). Met de zachtheid, de structuur en de veelzijdigheid van textiel kunnen zaken uitgedrukt worden, zoals geen ander beeldend medium dat kan.
Ina Sok, ‘Little Drummer Girl’, 1999, 26,5×26,5×6 cm, €6,- p/m., K1A002
Veelzijdigheid
Binnen de textielkunst bestaan er veel soorten materialen, denk bijvoorbeeld aan wol, katoen, vlas (linnen), kokosvezel, sisal, jute en (kunst)zijde. Er zijn minstens evenveel technieken om deze materialen te verwerken of te bewerken: weven, quilten, borduren, macrameeën, kantklossen, haken, tuften, knopen, vlechten en punniken zijn enkele voorbeelden hiervan. Hiernaast kan een kunstenaar ook meerdere van deze technieken combineren of zelf met naald en draad aan de slag gaan en een geheel autonoom werk creëren. In de mode wordt natuurlijk ook gebruik gemaakt van textiel, deze discipline valt echter niet onder de textielkunst, maar is een opzichzelfstaande kunstvorm.
Jan Grolleman, ‘Partanma’, 1198, 63×58 cm, €6,- p/m., H7L015
> Een greep uit de kunstenaars van wie wij textielkunst in de kunstuitleen collectie hebben
Wilma Kuil (1949), Peter Redert (1948), Leslie Gabriëlse (1940), Maria Ikonomopoulou (1961), Henk Mak (1947), Ina Sok (1959), Petra Laaper (1968), Dré Wapenaar (1961), Bernice Schutte (1966), Mariette van de Ven (1967), Jur Costanza (1994), Jan Grolleman (1954), Daan van Golden (1936-2017).
> Waar nog meer te vinden
In een oude textielfabriek in Tilburg is het TextielMuseum gevestigd. Het museum organiseert tentoonstellingen en heeft een eigen collectie, een bibliotheek, een educatie-afdeling en een TextielLab waar (inter)nationale kunstenaars en ontwerpers werken.
