Thuis in techniek > olieverf

Onze collectie bestaat uit ruim 8000 kunstwerken. De beschikbare kunstwerken kunnen op onze online catalogus en in de expo bekeken worden. Regelmatig lichten we een techniekgroep uit om wat meer verdieping aan het kunstkijken toe te voegen. Deze keer bekijken we het olieverfschilderij.

Kees Franse, ‘De Maas’, 1953, 35 x 46 cm, € 10,- p/m, B51022

Het werken met olieverf is vrij intensief en bewerkelijk: de ondergrond moet juist voorbereid worden, de verf zelf moet gemengd, verdund en opgebracht worden, en tot slot kunnen er verschillende soort vernis op het schilderij aangebracht worden. Hierna moet het schilderij nog maanden (zo niet jaren) drogen. Zodra de lagen verf goed opgedroogd en vernist zijn kan een olieverfschilderij de tand des tijds zeer adequaat doorstaan.

Olieverf bestaat uit pigment (kleurpoeder) met lijnzaadolie als bindmiddel. Terpentine kan als oplosmiddel gebruikt worden om de verf te verdunnen. Olieverf wordt al vanaf de 12e eeuw gebruikt in Europa, toen nog met hars als bindmiddel, in combinatie met verschillende soorten natuurlijke olie.

Muur vol olieverfschilderijen in de expo ruimte.

Dunne transparante lagen
Olieverf kan in dunne penseelstreken aangebracht worden om zo verschillende, tussendoor opgedroogde, transparante kleurlagen op te bouwen. Gladde, schitterende texturen zoals water of zijde, kunnen op deze manier effectief neergezet worden in olieverf. Hetzelfde geldt voor andere ontastbare fenomenen zoals lichtval, schaduwen en kleurverloop.

Marleen Felius, ‘Vaars aan de Waterkant’, 1986, 101 x 81 cm, € 14,- p/m, B44010

Alla Prima
Olieverf kan ook alla prima gebruikt worden. Dit houdt in dat er verder geschilderd wordt aan verflagen die nog niet opgedroogd zijn en heet ook wel nat-in-nat schilderen. Verschillende kleuren olieverf worden op deze manier niet alleen op het palet gemengd, maar ook op het doek, in één uiteindelijke verflaag. Het is zaak om met deze wijze een schilderij binnen een kort tijdsbestek af te maken, zodat het niet vroegtijdig opgedroogd is. Met de nat-in-nat techniek kan er tevens goed (grovere) structuur gecreëerd worden aan de oppervlakte van een schilderij.

Overigens hoeft een schilder zich niet te beperken tot één van deze technieken, de dunne transparante lagen en de alla prima techniek kunnen naast elkaar op hetzelfde schilderij bestaan.

Trees Suringh, ‘Zelfportret’, 1958, 65 x 85 cm, € 10,- p/m, 1K2001

Olieverf in de kunstgeschiedenis
Het schilderen met olieverf beperkt zich niet tot een specifieke stijl, onderwerp of genre. Deze veelzijdigheid zorgt ervoor dat het sinds de uitvinding ervan een niet-aflatend geliefd medium is onder kunstschilders. Veel verschillende soorten schilderijen uit de kunstgeschiedenis zijn zodanig met olieverf gemaakt. Denk bijvoorbeeld aan de werken van Frans Hals (c. 1582-1666), Judith Leyster (1609-1660), Casper David Friedrich (1774-1840), Claude Monet (1840-1926) en Frida Kahlo (1907-1954).

> Een greep uit de kunstenaars van wie wij olieverfschilderijen in de kunstuitleen collectie hebben
Kees Franse (1924-1982), Nico van Bekkum (1936), Ada Breedveld (1944), Rien Bout (1937-2003), Jan Burgerhout (1919-1981), Richard Bouwman (1947), Trees Suringh (1930), Bas Coenegracht (1974), Tessa Biemans (1988), Christoph Aussems (1951), Ben Boot (1946), Piet Roovers (1924-1997), Dineke van Huizen (1963), Ellemieke Schoenmaker (1968), Hans Hollenbach (1943-1976), Mark de Weijer (163), Gerrit Davids Labots (1869-1959), Guus de Ruiter (1924-2000), Wim Strörmann (1899-1961), Beer Suringh (1903-1982), Ferdinand Erfmann (1901-1968), Otto Egberts (1949-2019), Wim Chabot (1907-1977), Arie van Geest (1948), Ab Knupker (1927-2010), John Notenboom (1947), Marina Radius (1953), Paul Wessels (1951), Ad Kikkert (1914-1995), Wim Gijzen (1941), Abdoel Rachim Ibrahim (1901-1976), Leo de Goede (1958), Cora van Vliet (1954-2006), Katinka Lampe (1963), Joop van ’t Hoenderdaal (1948), Dora Dolz (1941-2008), Sjef Toby (1936-2017), Anton Vrede (1953), Wim Motz (1900-1977), Frits Linnemann (1946-2011), Cor van Domburg (1949), Lisa van Noorden (1968), Cees Timmer (1903-1978), Peter Dijkshoorn (1953), Freek Drent (1959).

Nico van Bekkum, ‘Stilleven Terugblik’, 1981, 101 x 136 cm, € 14,- p/m, 0B8129

> Waar nog meer te vinden
Olieverfschilderijen zijn in elk museum te vinden dat kunst heeft van na pakweg de 15e eeuw. Neem bijvoorbeeld eens een kijkje in de online collectie van het Museum Boijmans van Beuningen. Of bezoek Museum de Pont in Tilburg.

FacebookFacebook
instagraminstagram

Korte artikelen over kunstenaars uit onze collectie: