Onze collectie bestaat uit ruim 8000 kunstwerken. Je kan de beschikbare kunstwerken op onze online catalogus en in de expo bekijken. Elke maand lichten we hier een techniekgroep uit om wat meer verdieping aan het kunstkijken toe te voegen. Deze maand bekijken we de fotografie.
Hans Wilschut, ‘Forefront’, 2004, 125 x 181 cm, €30,- p/m, VCI007
De uitvinding van de fotografie wordt over het algemeen toegedicht aan de fransman Nicéphore Niépce (1765-1833) omdat hij circa 1826 het uitzicht vanuit zijn huis wist vast te leggen. Dit was – zo ver wij dat nu weten – de eerste keer dat een foto op een permanente drager over gebracht werd. Voor deze tijd werd het principe van de fotografie op een niet-permanente manier toegepast: door het gebruik van de camera obscura. Deze lichtdichte doos met lens kan een tafereel op een muur of canvas projecteren. Kunstschilders maakten al vanaf halverwege de 16e eeuw dankbaar gebruik van dit hulpje, om bijvoorbeeld de verhoudingen en proporties in hun schilderijen correct af te beelden, door over de projectie te tekenen of te schilderen.
Nadat Niépce ontdekte hoe zo’n projectie als foto vastgelegd kon worden, werd de fotografie alsnog lange tijd niet serieus genomen, door de kunstwereld, als een op zichzelf staande kunstvorm. Het bleef vooral gezien worden als hulpmiddel voor ‘echte’ kunstwerken zoals schilderijen en sculpturen, of als illustraties in magazines en kranten.
Wat hier ook niet bij helpt is dat de fotografie het juk van ‘dé waarheid’ met zich mee draagt. Het lijkt namelijk alsof foto’s een directe afspiegeling van onze werkelijkheid zijn, simpelweg omdat dit is wat ze verbeelden, maar niets is minder waar. Alleen al door het kaderen van een tafereel creëert de fotograaf een beeld met eigen visie op de werkelijkheid: denk aan het maken van een compositie en wat binnen maar juist ook buiten het beeld valt. De mogelijkheid tot het manipuleren van foto’s in de donkere kamer, met Photoshop of met filters op smartphones en social media zorgen alleen nog maar meer voor creativiteit en subjectiviteit. Zodoende kan er een éigen waarheid gecreëerd worden.
Muur vol fotografie in de expo ruimte.
Halverwege de 20ste eeuw had de fotografie eindelijk een beetje aanzien verworven, maar dan wel alleen de zwart/wit fotografie. Kleurfotografie was nog absoluut not done in die periode in de kunstwereld. Totdat fotografen zoals Joel Meyerowitz (1938), Stephen Shore (1947) en William Eggleston (1939) in de jaren ’60 langzaam maar zeker furore maakte met hun gebruik van kleurfotografie. Zij wisten alledaagse taferelen te vangen in hun prachtige en kleurrijke banaliteit.
Hannes Wallrafen, ‘Istanbul het Hotel’, 1988, 50 cm x 60 cm, €6,00 p/m, G8Q002
In de afgelopen eeuw is de fotografie gedemocratiseerd en ondertussen niet meer weg te denken uit ons dagelijks leven, het is werkelijk overal. Kodak zorgde er vanaf de jaren ’30 actief voor dat iedereen een betaalbare camera met film kon gebruiken. De digitale fotografie kwam op in de jaren ’80 en de smartphones in de jaren ’00 van deze eeuw. Eigenlijk kan nu iedereen het uitzicht vanuit huis vastleggen. Best opmerkelijk voor een kunstvorm die nog geen twee eeuwen oud is.
Kees Molkenboer, ‘Bep van Klaveren ’56 nr. 29470’, 1956, 58 x 50 cm, €6,00 p/m, G8Q002
> Een greep uit de kunstenaars van de kunstuitleen collectie die met fotografie werken
Bas Princen (1975), Hans Wilschut (1966), Gerco de Ruijter (1961), Frits Rotgans (1912-1978), Regina Kelaita (1979), Stefanie Schneider (1968), Teun Hocks (1947), Rommert Boonstra (1942), Esther Kroon (1966-1992), Henk Tas (1948), Marrie Bot (1946), Peter Redert (1948), Steef Zoetmulder (1911-2004), Ben Schot (1953), Kees Molkenboer (1907-1987), Hans Withoos (1962), Risk Hazekamp (1972), Marie Louise Elshout (1967), Eric van der Schalie (1954-2015), Wim Bosch (1960), Jeroen Bodewits (1971-2014), Huub Schilte (1953) & Jacqueline Portielje (1958), Ine Lamers (1954), Maarten Wetsema (1966), Peter Martens (1937-1992), Annette Kisling (1965), Marijn de Jong (1975), Ann Pettersson (1965), Thomas Florschuetz (1957), Bob van Dam (1928-2002), Cas Oorthuys (1908-1975), Arthur Kleinjan (1970), Boris Becker (1961), Rogier Maaskant (1971), Stacii Samidin (1987), Bart Kemps (1972), Martin Luijendijk (1958), Esther Kokmeijer (1977), Thomas Neumann (1975), Regina Kranendonk (1960), Ayatollah Musa (1979), Otto Snoek (1966), Ineke Hauer (1951), Frank Hanswijk (1971).
> Waar nog meer te vinden
Het Nederlands Fotomuseum op de Kop van Zuid in Rotterdam beheert het erfgoed van veel bekende Nederlandse fotografen en maakt deze collectie toegankelijk voor het publiek in zo wel het museum als op hun website.
