Onderweg met Esther Kokmeijer

Hoe ontstaan landschappen? Welke rol speelt de mens daarin? En hoe beïnvloedt de natuur op haar beurt weer de mens? Met die grote vragen houdt de Rotterdamse kunstenaar Esther Kokmeijer zich bezig tijdens haar zwerftochten over onze planeet. Speciaal voor Work Art | Play Art ontmoet Patrick Kooiman een bijzondere vrouw die kunst, journalistiek en wetenschap op een vernieuwende manier combineert.

Tekst: Patrick Kooiman (Interiorator)

Hoe is je bijzondere fascinatie voor landschappen ontstaan?
Ik vind het spannend dat wij mensen onszelf vaak buiten de natuur zien staan, terwijl we er uiteindelijk een onlosmakelijk onderdeel van zijn. De scheiding tussen mens en natuur is feitelijk heel kunstmatig. Alles is een natuurlijke omgeving, zelfs de woonkamer waar we nu in zitten. Daarnaast ben ik van nature een reislustig mens. Dat was ik al als kind, maar toen was de achtertuin uitklimmen avontuur. Lezen over andere landen is voor mij niet zo interessant. Ik wil ergens zelf zijn, ruiken, voelen en de mensen ervaren.

Welke plek heeft het meest indruk gemaakt op je?

Op het moment is dat absoluut Antarctica. Ik ben er nu vier keer geweest als expeditiefotograaf. Ik realiseer me dat dat heel bijzonder is en dat ik een bevoorrecht mens ben. Antarctica is bijna onmogelijk om in woorden te vatten. Het beste woord dat ik vond is Stillness, dat ook de titel is van de korte film die ik er maakte. Antarctica is zo overweldigend. Ik word daar letterlijk stil van binnen. De mens is er totaal afwezig. Er zijn geen grenzen. Alles is eigen. Er wordt niet ingegrepen door de mens, behalve van buitenaf natuurlijk. Beijing is het totaal tegenovergestelde, maar ook dat vind ik een bijzondere plek. Ik kijk er graag naar hoe mensen met elkaar omgaan en hoe ik daartussen pas.


Esther op Antartica

Hoe gaat zo’n reis? Plan je alles van tevoren of laat je dingen aan het toeval over?
Ik reis graag met een groter doel voor ogen, ook al bereid ik bijna nooit iets voor. Soms bereik ik mijn doel niet en vind ik bijvoorbeeld niet de mensen die ik nodig heb voor mijn onderzoek. Voor mij is het dan geen mislukking, maar uiteindelijk ook een verhaal. Alles heeft een reden. Zo reisde ik een dikke tien jaar geleden naar het middelpunt van elk continent. Soms was dat best ingewikkeld. Google Earth bestond nog niet en dus het was telkens een enorme verrassing waar ik uit zou komen. Zo ligt het middelpunt van Afrika in de Centraal Afrikaanse Republiek, een land waar destijds een negatief reisadvies voor gold. Ik betwijfelde of het me zou lukken er te komen. Dat was wel het geval, maar ook als het niet was gelukt was het ok. Het gaat om het verhaal.

Wat word je volgende reis?
Volgende week reis ik naar Boston. Ik ben bezig met de voorbereiding van een tentoonstelling in Tent waarbij de drie verschijningsvormen van water centraal staan: wolken, ijs en water. Ik was al in Beijing om te onderzoeken hoe wij als mens regen kunnen maken. Antarctica ging natuurlijk over ijs. En vanuit Boston ga ik naar de Marshall-eilanden om de lokale zeevaarders te leren kennen die kunnen navigeren door de golven aan te voelen. Dat is buiten ons voorstellingsvermogen maar het kan dus echt. Ik ga samenwerken aan dit onderzoek met de Nederlandse oceanoloog Gerbrant van Vledder, de Antropoloog Joseph Genz uit Hawaii, navigatiedeskundige en experimentele deeltjesfysicus aan Harvard en ATLAS John Huth en Alson Kelen, directeur van WAM op de Marshall Eilanden.

Zullen we samen eens kijken naar de werken die Kunstuitleen Rotterdam van je heeft?
Bijna alle foto’s die je bij Kunstuitleen Rotterdam kunt huren, zijn onderdeel van mijn project om het middelpunt van elk continent te bezoeken. Tijdens dit project maakte ik duizenden foto’s. Een deel ervan kun je zien in mijn boek A Summary of the World. Voor mij is het heel bijzonder om enkele foto’s van het project terug te zien als op zichzelf staande kunstwerken. Uiteindelijk zeggen ze allemaal wat over de manier waarop ik kijk en reis.


Meisje met Koelbox van Esther Kokmeijer (€ 8 / maand)

In El Salvador reisde ik naar het middelpunt van Amerika. Afgezien van het doel had ik niks gepland en toch lukte het mijn reisgenoot en mij om elke avond ergens onderdak te vinden. Zo kwamen we ook terecht bij een gezin dat ons in hun pick-up truck een stukje van het land liet zien.


Senegal, Rosso van Esther Kokmeijer (€ 8 / maand)

De foto van de auto maakte ik in Senegal. Hij verraadt mijn oorspronkelijke achtergrond als grafisch ontwerper. Ik houd van letters, hoe ze gevormd zijn. Dat heb ik nog steeds. Wat ik zo mooi vind aan deze foto is dat de truck opgebouwd is uit losse onderdelen van andere auto’s waar de letters PEUGEOT zijn opgezet. Waarschijnlijk is het helemaal geen auto van dat merk.


Kleurige rijstbalen van Esther Kokmeijer (€ 8 / maand)

De rijstzakken die ik in Vietnam fotografeerde zijn misschien wel meer dan tien keer opnieuw gebruikt. Elke keer ging er een nieuw print over. Ook hierbij gaat mijn grafisch hart sneller kloppen.


Kruizenveld (Siauliai, Litouwen) van Esther Kokmeijer (€ 8 / maand)

In Litouwen vond ik het middelpunt van Europa. Onderweg bezocht ik een berg waar de lokale bevolking letterlijk miljoenen kleine en grote kruizen plaatste. Het was een heilige plek waar volgens de verhalen verschijningen zouden hebben plaatsgevonden. In de communistische tijd werden al die kruizen regelmatig met een bulldozer verwijderd. Maar de volgende dag stonden er alweer duizenden. Bijzonder hoe wij als mensen zo ingrijpend het landschap van die berg beïnvloedden.


Man gehuld in deken (Bromo vulkaan Java, Indonesië) van Esther Kokmeijer  (€ 8 / maand)

In Indonesië bezocht ik de Bromo vulkaan. Het was er erg koud, we gingen met zonsopgang de vulkaan beklimmen – vandaar de deken. Ik vind vulkanen heel indrukwekkend. Ze zijn letterlijk de navel van ons landschap.


Onderweg van Esther Kokmeijer  (€ 8 / maand)

Vanuit Gambia reisde ik naar de Sahara. Het was er super warm en ik vond het heerlijk om mijn voeten buitenboord de auto te gooien. Voor mij is dat het ultieme onderweg gevoel. Ik heb door de jaren heen zoveel foto’s gemaakt. Het voelt zonde dat ze op mijn harde schijf wonen. Als ik ooit het reizen zat ben dan heb ik nog een heel leven om alles uit te zoeken.

Vanaf a.s. donderdag 15 juni exposeert Kunstuitleen Rotterdam een hele wand in het teken van reizen o.a. met werken van Esther Kokmeijer. Wil jij een werk van Esther in huis halen? Dat kan via deze link!

FacebookFacebook
instagraminstagram

Korte artikelen over kunstenaars uit onze collectie: