In de serie Work Art | Play Art komt de rijke collectie van Kunstuitleen Rotterdam steeds op een verrassende manier voor het voetlicht. Interieurstylist Patrick Kooiman gaat iedere maand voor ons op pad om een item te maken, dat hij vervolgens publiceert op zijn designblog Interiorator. Deze maand interviewt Patrick onze vaste kunsttransporteur Wim Rijnbende.
KUNSTTRANSPORTEUR WIM RIJNBENDE: “MIJN HART LIGT BIJ KUNST!”
Door: Patrick Kooiman
Ganesha, Maria en Medusa – ze hebben allemaal een plekje op het druk versierde dashboard van het busje van de excentrieke kunsttransporteur Wim Rijnbende. Onder de naam Transart transporteert Wim al meer dan vijfentwintig jaar kunst van en naar klanten van Kunstuitleen Rotterdam. Daarnaast maakt hij regelmatig lange ritten door heel Europa. Op zijn 62e is Wim nog steeds een drukbezet man en dus ben ik blij dat ik hem op een zonnige vrijdagmiddag eindelijk kan spreken in Café Boudewijn, direct naast wat binnenkort de voormalige locatie van Kunstuitleen Rotterdam zal zijn.
Hoe word je eigenlijk kunsttransporteur?
Begin jaren ’90 had ik aardig wat Rotterdamse kunstenaars in mijn kennissenkring. En één keer per jaar hield CBK/Kunstuitleen Rotterdam een inleverronde waarbij kunstenaars hun werk konden laten beoordelen. De meesten van hen hadden alleen maar een fiets. Zelf had ik als enige zo’n klein Suzuki-busje en dus vroegen ze regelmatig of ik hun werk naar de Nieuwe Binnenweg wilde rijden. Ik weet nog goed dat ik voor de deur stond hier op de Nieuwe Binnenweg en bij mezelf dacht: dit is mijn pakkie-an! Ik voelde me gelijk thuis in het vak én bij de Kunstuitleen. Ik besloot de stoute schoenen aan te trekken en te vragen wat er gebeurde als een klant een groter werk wilde huren. Daar bleek nog geen oplossing voor te zijn en dus stelde ik voor dat ik het transport wel voor mijn rekening zou nemen. En dat werkte erg goed! Ik kreeg steeds meer connecties met kunstenaars en galeriehouders uit Rotterdam en de rest van Nederland. Je weet hoe dat gaat met mond-tot-mond reclame. Je brengt voor een kunstenaar iets naar een galerie en maakt daar natuurlijk een praatje. Dan blijkt dat zo’n galeriehouder ook vaak kunst moet laten vervoeren. De afgelopen 25 jaar heb ik zo’n beetje elke kunstenaar uit Rotterdam in mijn bus gehad. Ik heb veel trouwe klanten die op mij rekenen.
Wat maakt kunst vervoeren zo bijzonder?
De werken moeten zorgvuldig worden ingepakt en vastgesjord. Ik vervoer soms werken die bij wijze van spreken tien keer meer waard zijn dan mijn bus. Mijn hart ligt bij de kunst en dus ga er heel voorzichtig mee om.
Wat is het gekste wat je ooit meemaakte?
In mijn begintijd als kunsttransporteur reed ik ooit in mijn Suzuki-busje samen met een bevriende kunstenaar naar Middelburg. En vanuit Rotterdam moet je dan natuurlijk die grote bruggen over. Het werk dat ik vervoerde was te groot voor het busje zelf. Maar gelukkig had mijn busje aan beide zijden een schuifdeurtje. Ik besloot dus het werk op het dak te leggen en de spanbanden onder het dak van het busje te halen. Achteraf was het wel een linke onderneming – ik was ontzettend bang dat ik met busje en al weg zou vliegen. Ik besloot direct erna een grotere bus te kopen.
Inmiddels rijd je ook vaak naar het buitenland, begreep ik?
Ja, voor onder andere Witte de With en Tent rijd ik vaak naar Berlijn of Parijs. Ik ga nooit op één dag op en neer. Mijn vrouw Anja gaat vaak mee op langere reizen. We vinden dat allebei wel gezellig. En het kost niks, die plek naast me is toch wel vrij. Mijn vrouw is erg belangrijk voor me. We zijn al sinds 1977 samen. Zij regelt alles achter de schermen.
Onlangs moest ik voor OMA maquettes op het paleis van Monaco afleveren bij Prins Albert. Dat vond ik wel een heel bijzondere klus. Rem Koolhaas ontmoette ik ook, hij landde er met een helikopter die hem op het vliegveld van Nice had opgepikt. Er zijn maar een paar creatieven die in zulke luxe leven. Ik vind het fijn dat ik naast bijvoorbeeld Rem Koolhaas ook de wat meer alternatieve kunstenaars kan helpen zonder dat ik daar de hoofdprijs voor reken. Zij maken kunst vanuit hun gevoel, ook al worden ze daar vaak niet rijk van.
Er zijn niet veel bedrijven die doen wat ik doe. De grote jongens rijden met enorme vrachtwagens met climate control. Ik haal daar ook werk op, ik rij met mijn Sprinter zo hun depot in en vervoer dan één of twee werken. Dat is mijn niche en ik kan er goed van leven.
Wat is het verhaal achter je dashboard?
Mijn dashboard is een soort art brut. Ik voel me daar verwant mee. Toevallig is er nu een tentoonstelling over in de Kunsthal. Die heb ik inmiddels al twee keer gezien. Ik vind het fijn dat mensen kunst maken, ook al hebben ze geen formele opleiding. Ik verander mijn dashboard constant. En telkens wanneer ik een nieuwe bus koop, plak ik alles weer over. Het een verzameling van spullen uit verschillende religies. People unite, zeg maar. Ik ben een humanist en heb nog steeds een beetje dat hippiegevoel.
Wat doe je in je vrije tijd?
In de zomer is er weinig werk. Ik bouw mijn bus dan om tot camper en reis samen met mijn vrouw door heel Europa. Er zijn genoeg musea die ik nog niet heb gezien. Ik leef voor de kunst en kan me nu al verheugen op dOCUMENTA in Kassel volgend jaar. Mijn favoriete museum blijft echter het Musée d’Orsay in Parijs. Het museum is gehuisvest in een voormalig treinstation en toont kunst vanaf 1880. Ik houd van de grote kentering die toen startte. Alles kwam los: Jugendstil, Art Nouveau en Art Déco. Het Musée d’Orsay heeft veel werk uit die periode. Wanneer ik er ben, loop ik helemaal te zweven.
Wat zijn je favoriete werken van Kunstuitleen Rotterdam?
Daar vraag je me wat! Kunstuitleen Rotterdam heeft altijd erg zorgvuldig werken geselecteerd. Er zit geen rommel tussen, het is echt allemaal mooi werk.
Als ik toch één naam moet noemen, dan kies ik voor Olphaert den Otter. Kunstuitleen Rotterdam heeft enkele prachtige werken van hem. Zijn latere werk is nu trouwens te zien in Noletloodsen van de Ketel Factory in Schiedam. Ze hebben daar nu ook werk van Hans van Bentem. Je moet echt even zelf gaan kijken.
Heb je zelf kunst in huis?
Jazeker! Naast werk van Olphaert den Otter heb ik ook kunst van Ton van Os. Zijn werk is geïnspireerd op de minimalistische muziek van Morton Feldman. Ton van Os schildert sterrenconstellaties, je wordt erin gezogen – echt heel bijzonder.
Daarnaast bewonder ik het werk van Arie de Groot, die onlangs overleed. Hij was een inspiratie voor jonge kunstenaars. Tent was zelfs al begonnen met het samenstellen van een overzichtstentoonstelling van zijn werk. Het werk van Arie gaat vaak over stilte. Hij kwam uit Hendrik-Ido-Ambacht en had zich los geworsteld uit die typisch Nederlandse bible belt. Ondanks dat hangt er een prachtig werk van hem in een kerk in Barendrecht. Arie is 78 geworden. Ik kende hem persoonlijk en zijn dood heeft me erg aangegrepen. Ik ben blij dat de tentoonstelling in Tent gewoon doorgaat. Ik ga samen met zijn vrouw en zoon al het werk binnenkort ophalen in zijn galerie. Toch mooi dat ik daar een rol in kan spelen.
Welke tip heb je voor mensen die willen beginnen als kunsttransporteur?
Niet doen. Niet doen! Laat mij nou maar gewoon mijn werk doen, dan komt het wel goed. Ik houd het nog wel even vol. Ik ben nu 62 en heb altijd veel gerookt. Een jaar of tien, dat is wat ik mezelf nog geef. Het zou wel fijn zijn als mijn zoon uiteindelijk mijn bedrijf overneemt. Dan kan ik zelf nog een paar jaar door Europa rijden.
Heb jij kunst om te vervoeren? Bijvoorbeeld werk dat je bij Kunstuitleen Rotterdam hebt geleend? Neem dan contact op met Wim! Je vindt zijn gegevens op hier.